ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ: 47 ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਕਿਉਂ ਖ਼ਿਲਾਫ ਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ? | PanjabChintan

Video Description

ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ: 47 ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਕਿਉਂ ਖ਼ਿਲਾਫ ਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ? #UPSCHistoryOptional #khizarhayattiwana #SundarSinghMajithia #ChaudharyChhotuRam #PunjabCurrentAffairs #PunjabGK #PunjabMovement #IndianfreedomStruggle #MuslimLeaguePunjab #SikhPolitics1947 #IndianNationalCongressPunjab #RadcliffeLine #MountbattenPlan #Punjabafterindependence #historical #documentaries #Punjabhistoryanalysis #Punjabileaderspreindependence #sikanderhayattiwana #Land #ReformsPunjab #AgrarianPoliticsPunjab #colonialhistoryIndia #IndiaPakistanPartition #Punjabeducationalcontent #PanjabChintan ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਅੰਗਰੇਜੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਏਕਤਾ ਤੇ ਸਾਂਝ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। 1923 ਵਿੱਚ ਸਰ ਫਜ਼ਲ-ਹੁਸੈਨ ਅਤੇ ਛੋਟੂ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਜਮੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਵਰਗ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸਦਾ ਜੋਰ ਧਰਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ, ਪਿੰਡ-ਆਧਾਰਿਤ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਰਗ-ਅਧਾਰਿਤ ਏਕਤਾ ‘ਤੇ ਟਿਕਿਆ ਸੀ। ਫਜ਼ਲ-ਹੁਸੈਨ, ਸਿਕੰਦਰ ਹਯਾਤ ਖ਼ਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖ਼ਿਜਰ ਹਯਾਤ ਟਿਵਾਣਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਿਆ। ਪਰ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਸੰਤੁਲਨ ਟੁੱਟਣ ਲੱਗਾ। ਯੂਨੀਅਨਿਸਟਾਂ ਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਆਇਆ, ਪਰ ਖ਼ਿਜਰ ਹਯਾਤ ਟਿਵਾਣਾ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1946 ਦੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਿਵਾਣਾ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ, ਪਰ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵੱਡਾ ਅੰਦੋਲਨ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਿੰਸਾ, ਗਦਰ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣਾ ਨੂੰ 2 ਮਾਰਚ 1947 ਨੂੰ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਅੰਤ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬਹੁ-ਕੌਮੀ ਸਾਂਝ ਦੇ ਖਿਲਰਨ ਦੀ ਘੜੀ ਵੀ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਵੰਡ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਢਹਿ ਗਈ। The Punjab Unionist Party is the last symbol resistance to the partition of Punjab during the late colonial period. Formed in 1923 by Sir Fazl-i-Hussain and Chhotu Ram, the party sought to transcend religious identities by uniting Muslims, Sikhs, and Hindus around common agrarian and economic interests. It emerged as a coalition of landed elites, but its ideological foundation rested on rural cooperation, class solidarity, and a belief that Punjab’s stability lay in inter-communal partnership rather than sectarian division. Under leaders such as Fazl-i-Hussain, Sikandar Hayat Khan, and Khizar Hayat Tiwana, the Unionists maintained a delicate balance among Punjab’s communities, steering provincial politics away from the polarisation driven by both the Indian National Congress and the All-India Muslim League. They envisioned a federal India where Punjab could retain its composite identity, blending loyalty to the British Raj with pragmatic provincial autonomy. However, as the politics of religion deepened in the 1940s, this balance grew untenable. Jinnah’s insistence on subsuming the Unionists into the Muslim League and Tiwana’s refusal to do so marked a decisive confrontation. Despite forming a coalition government with Congress and the Akali Dal after the 1946 elections, Tiwana faced escalating hostility from the League, which framed him as a betrayer of Islam. The ensuing agitation, communal unrest, and political isolation culminated in his resignation on 2 March 1947. His downfall not only ended the Unionist experiment but also symbolised the collapse of Punjab’s plural political order—a reminder that the ideal of a united, multi-communal Punjab could not survive the escalating tides of partition-era nationalism. "ਪੰਜਾਬ ਚਿੰਤਨ" ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਧਰਮ, ਇਤਿਹਾਸ, ਸਾਹਿਤ, ਸਭਿਆਚਾਰ, ਅਤੇ ਭੂਗੋਲ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਸਾਂਝ ਪਾਉਣ ਦਾ ਜਤਨ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਮਸਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਫਲਸਫਿਆਂ, ਫ਼ਿਲੌਸਫਰਾਂ, ਵਿਚਾਰਧਰਾਵਾਂ, ਵਿਚਾਰਕਾਂ, ਜਾਗਿਆਸਾਵਾਂ, ਹਸਤੀਆਂ ਤੇ ਜੀਓ Politics ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਜ਼ਰੀਏ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇਖਾਂਗੇ। ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਹਿਮ ਪੱਖਾਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਅਣਜਾਣ ਹਾਂ। "ਪੰਜਾਬ ਚਿੰਤਨ" ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਾਡੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ ਭਰਵੀਂ ਅਤੇ ਵਿਸਲੇਸਣਾਤਮਿਕ ਸਮਝ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਡੇ ਸਮਕਾਲ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਮਨਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਸਮਕਾਲ਼ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦਰਮਿਆਨ ਪਏ ਪਾੜੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤਾਂ ਨਾਲ਼ ਇਕਸੁਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੇ। "ਪੰਜਾਬ ਚਿੰਤਨ" ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਂਝ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਚਿੰਤਨ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਦਾ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। "Punjab Chintan" is an effort to reconnect with the religion, history, literature, culture, and geography of Punjab. Along with Punjabi issues, there will also be discussions about Philosophies, Philosophers, Ideologies, Ideologues, Curiosities, Historical Characters, and Geo Politics from around the world. Through this, we will see the world from Punjab and Punjab from the world. We are unaware of many important aspects of our land and our heritage. The purpose of "Punjab Chintan" is to share a comprehensive and analytical understanding of important aspects of our heritage. The heritage of our land is not a negative aspect of our time. But the gap between time and heritage does not allow us to unite with our sources of inspiration. "Punjab Chintan" hopes that this connection will also serve to encourage new thinking in the future.